Zawartość kwasów fenolowych w częściach jadalnych wybranych odmian jabłek
[The content of phenolic acids in the edible parts of chosen varieties of apples]

STRESZCZENIE
Owoce i warzywa są cennym źródłem wielu substancji odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Do najchętniej spożywanych owoców w wielu krajach Europy, w tym także w Polsce, należą jabłka. Prozdrowotne właściwości jabłek związane są między innymi z zawartością w nich związków polifenolowych, w tym kwasów fenolowych wykazujących właściwości antyoksydacyjne. Stężenie tych związków zależy od wielu czynników, w tym: odmiany, klimatu, dojrzałości, warunków glebowych i zabiegów agrotechnicznych. Celem przeprowadzonych badań było porównanie stężenia kwasów fenolowych i epikatechiny w odmianach jabłek Szampion i Jonica, zebranych w różnych sadach na terenie Lubelszczyzny. Analizę związków fenolowych przeprowadzono za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC), dokonując ich rozdziału na kolumnie RP C18 Symmetry (Waters). Dominującym kwasem fenolowym w jabłkach odmiany Szampion był kwas chlorogenowy. W miąższu jabłek odmiany Jonica, zebranych w sadach w Puławach i Lublinie w najwyższym stężeniu występował kwas chlorogenowy, zaś w pozostałych próbach (sad Stryjno i Góra Markuszowska) - kwas homowanilinowy. Spośród odmian Jonica i Szampion pochodzących z różnych sadów z terenu Lubelszczyzny najwyższą zawartość epikatechiny stwierdzono w miąższu odmiany Szampion zebranej w sadzie w Puławach oznaczono – 13,12 mg/kg s.m epikatechiny. Generalnie, niezależnie od miejsca zbioru, jabłka odmiany Szampion uznano za lepsze źródło kwasów fenolowych i epikatechiny niż jabłka odmiany Jonica.

ABSTRACT
 Fruits and vegetables are essential sources of many nutritive substances which are necessary for normal function of the organism. One of the mostly consumed fruits in many European countries, including Poland is apples. The prohealthy properties of apples are associated with the contents of polyphenolic compounds, thus including in parts phenolic acids which have antioxidant properties. The concentration of these compounds depends on many factors such as variety climate and soil conditions, maturity as well as agro technical operations. The aim of this investigation was to compare the concentrations of phenolic acids and epicatechin in the varieties of apple Champion and Jonica, which were collected from different orchards around Lublin. The phenolic compounds were assayed using a Symmetry column carrier RP-C18 (Waters) integrated with a high pressure liquid chromatography apparatus. The dominant phenolic acids found in the Champion variety was chlorogenic acid, whereas in the Jonica variety, chlorogenic and homovanilic acids were the dominate once. The highest concentrations of chlorogenic acid was detected in the pulp of an apple (Jonica variety) collected from the orchards around the cities of Puławy and Lublin, whereas homovanilic acid was the highest in the other samples collected from the orchards in the vicinity of Stryjno and Góry Markuszowskie. Among the Jonica and Champion varieties of apples collected from various orchards in the vicinity of Lublin, the highest content of epicatechin (13,12 mg/kg) was found in the pulps of Champions variety colected in Puławy. In general, the Champion variety was the best source of phenolic acids and epicatechin compared to the Jonica variety independent of the harvest zone.