Współczesne poglądy na rolę przeciwutleniaczy roślinnych w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.
[Contemporary view of plant antioxidants role in prevention of civilization diseases]

STRESZCZENIE
Omówiono rolę przeciwutleniaczy roślinnych jako potencjalnych związków odgrywających rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Przedstawiono mechanizm ich działania w oparciu o teorie wolnych rodników oraz umowny podział przeciwutleniaczy na związki polifenolowe, w tym flawonoidy, kwas askorbinowy, karotenoidy i tokoferole. Opisano prawdopodobnie dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka resweratrolu występującego m.in. w skórce winogron czerwonych i w winie. Wspomniano też o wątpliwościach związanych z pozytywnym oddziaływaniem przeciwutleniaczy na organizm na przykładzie beta-karotenu w postaci suplementu diety oraz o możliwych negatywnych skutkach działania innych związków o charakterze przeciwutleniającym. Zwrócono uwagę na ryzyko zdrowotne związane z suplementacją np. flawonoidami. Generalnie podkreślono jednak korzyści związane z regularnym spożywaniem warzyw i produktów roślinnych zawierających naturalne przeciwutleniacze.

ABSTRACT
 The role of plant antioxidants as factors of civilization diseases prevention was described. The free-radical theory as a mechanism of action of antioxidants was mentioned. The main substances e.g. polyphenols including flavonoids, ascorbic acid, carotenoids and tocoferols were presented. Resveratrol of wine, as an example of possible health beneficial agent was stressed. On the other hand some doubts of beneficial effects of antioxidants e.g. beta- carotene, as supplement of diet, were mentioned. It is possible, that supplementation with flavonoids might create some health risk. But there was highlighted, that vegetables as a source of natural antioxidants are beneficial for health.