Ocena wybranych czynników czynników środowiskowych wpływających na występowanie nadwagi i otyłości w populacji zamieszkującej Podlasie
[Chosen environmental factors and their effect on the incidence of overweight and obesity in the population of Podlasie ]

STRESZCZENIE
Praca była poświęcona ocenie wybranych czynników środowiskowych mogących przyczynić się do powstania nadwagi lub otyłości wśród populacji województwa podlaskiego. Ocenie poddano: status społeczno–ekonomiczny, aktywność fizyczną oraz stosowanie używek i środków farmaceutycznych. Badania zostały potraktowane jako wstępne. Przeprowadzono je w oparciu o kwestionariusz ankiety wśród 150 ochotników (132 kobiety i 18 mężczyzn). Badane kobiety były w przedziale wiekowym (18 – 69 lat), średnia wieku 37,4 (SD 12,5) badanych mężczyzn mieścił się w przedziale 18 – 62 lata, średnia wieku 30,0 (SD 11,03). Pierwsze objawy otyłości u większości osób wystąpiły w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Występowanie zwiększonej masy ciała w rodzinnie stwierdzono u 69,6% kobiet i u 77,7% mężczyzn (był to czynnik ryzyka istotny statystycznie), co może świadczyć o obciążeniu genetycznym lub podobnym stylu życia. Oceniano częstość i rodzaj uprawianej aktywności rekreacyjno-sportowej. Stwierdzono, że ponad 77% badanych deklarowało niewielką i źle dobraną aktywność fizyczną. Badane osoby wykazały niezadowalający poziom wiedzy o swoim zdrowiu oraz postrzegały otyłość jedynie w kategoriach kosmetycznych. Działania profilaktyczne powinny zmierzać do edukacji całego społeczeństwa, propagowania zdrowego stylu życia, zwiększonej aktywności fizycznej. Osoby z nadwagą lub otyłością powinny dążyć do normalizacji masy ciała, a tym samym poprawy parametrów metabolicznych i ogólnego samopoczucia.

ABSTRACT
The study was conducted to evaluate chosen environmental factors that may contribute to overweight or obesity among the population of Podlasie. Socio-economic status, physical activity and the use of condiments and medications were assessed. The investigations, treated as preliminary, used questionnaire technique and involved 150 volunteers (132 women and 18 men), aged 18-69 years (women; mean 37.4; SD 12.5) and 18-62 (men; mean 30; SD 11.03). In the majority of subjects the first symptoms of obesity appeared in childhood and puberty. Overweight was familial in 69.6% of women and in 77.7% of men (statistically significant risk factor), which could reflect genetic load or similar lifestyle. Frequency and type of recreational and sports activity were evaluated. Over 77% of the subjects examined declared little and inadequately matched physical activity. The knowledge of health state was unsatisfactory and obesity was considered only in cosmetic terms. Prophylactic actions should intend to educate the whole society, propagate healthy lifestyle and to increase physical activity. People with overweight and obesity should tend to normalise body mass and thus to improve metabolic parameters and general feeling.