Ocena wrażliwości wybranych grzybów środowiskowych na fosforan mocznika
[The assessment of environmental fungi sensitivity on urea phosphate]

STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono wpływ różnych stężeń fosforanu mocznika (1 –12 %) na wzrost wybranych grzybów środowiskowych różniących się intensywnością rozwoju i typem tworzonych zarodników (Penicillium italicum, Aspergillus fumigatus, Aspergillus niger, Cladosporium resinae, Mucor hiemalis i Rhizopus nigricans ). Efekt działania fosforanu mocznika na grzyby oceniano metodą hodowli statycznych na podstawie zmian przyrostu suchej masy grzybni wyrażonej w [g s.m./dm3]. Kontrolę stanowił wzrost ww. grzybów w podłożu mineralnym bez fosforanu mocznika. Uzyskane wyniki opracowano metodą wariancji jednoczynnikowej z zastosowaniem wielokrotnego testu rozstępu Duncana. Testowane szczepy grzybów strzępkowych wykazały zróżnicowaną wrażliwość na zastosowane dawki preparatu. Przy najniższym stężeniu fosforanu mocznika (1%),wrażliwość grzybów zależała od intensywności ich rozwoju i obserwowano stymulację wzrostu grzybów cechujących się dużą szybkością rozwoju struktur wegetatywnych (Aspergillus niger, Mucor hiemalis i Rhizopus nigricans). W stężeniach 3-12% odnotowano natomiast istotne hamowanie wzrostu wszystkich testowanych szczepów niezależne od ich właściwości fizjologicznych. Fosforan mocznika już w stężeniu 3% ograniczał przyrost suchej masy grzybni wszystkich testowanych grzybów w przedziale od 7,3% (M. hiemalis) do 20 % (A. niger).

ABSTRACT
In this paper the authors presented the influence of various urea phosphate doses, 1-12%, on the environmental fungi growth depending on its intensity and the type of created spore e.g.(Penicillium italicum, Aspergillus fumigatus, Aspergillus niger, Cladosporium resinae, Mucor hiemalis i Rhizopus nigricans). The result of urea phosphate effect on fungi was estimated by static culture method using dry mass increase change [g. dry mass/1dm3]. The control was created by the growth of the above mentioned fungi on the basis of urea phosphate free soil. The obtained results were worked out by a statistic method using Duncan,s test. The tested fungi showed different sensitivity to the various urea phosphate doses. In the presence of 1% urea phosphate the fungi sensitivity depended on their growth intensity (Aspergillus niger, Mucor hiemalis i Rhizopus nigricans). Additionally, the stimulation of fungi growth with rapid vegetative structure progress was observed. Independently of their physiological properties, significant inhibition of dry mass increase in the range of 3-12% concentration urea phosphate was observed. The result of the use of 3% concentration urea phosphate was the reduction of dry mass growth of all tested fungi.