Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia kobiet w wieku 19-25 lat o zróżnicowanej aktywności fizycznej
[The evaluation of the way of nutrition and the status of nourishment in women aged 19-25 with different]

STRESZCZENIE
Celem badań była ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia kobiet w wieku 19-25 lat o zróżnicowanej aktywności ruchowej i próba odpowiedzi na pytania dotyczące wartości odżywczej dziennych racji pokarmowych, oraz kształtowanie się podstawowych antropometrycznych wskaźników stanu odżywienia kobiet w zależności od trybu Ŝycia. Dobrowolne badania przeprowadzono w latach 2004-2005 wśród 180 kobiet w wieku 19-25 lat w Bielsku-Białej. Grupę kobiet o małej aktywności fizycznej stanowiło 100 studentek Akademii Techniczno-Humanistycznej, a grupę o zwiększonej aktywności ruchowej 80 kobiet, uczestniczących regularnie (przynajmniej 2 razy w tygodniu, przez okres 1 roku) w zajęciach klubu fitness. Sposób żywienia oceniono metodą 24-godzinnego wywiadu żywieniowego. Uzyskane wyniki, po uwzględnieniu współczynnika redukcji o straty nieuniknione (10%), odniesiono do norm żywieniowych na poziomie bezpiecznego spożycia dla kobiet w wieku 19-25 lat, o małej i umiarkowanej aktywności fizycznej. W ocenie stanu odżywienia wyznaczono wskaźnik BMI, oraz zawartość tkanki tłuszczowej metodą bioelektrycznej impedancji. Ilościowa ocena sposobu żywienia wykazała obniżoną podaŜ energii z pożywieniem, wskazując na brak zrównoważenia bilansu energetycznego badanych kobiet w wieku 19-25 lat. Przeciętna wartość energetyczna CRP kobiet aktywnych stanowiła 72,4%, a nieaktywnych fizycznie 84,7% dobowego zapotrzebowania energetycznego. Całodzienne racje pokarmowe kobiet cechowały się niezbilansowaną zawartością podstawowych składników odżywczych. Stosunkowo wysokiej podaży białka, zwłaszcza u kobiet niećwiczących, oraz tłuszczu, towarzyszyła obniżona ilość węglowodanów (około 70% zalecanego spoŜycia). Stwierdzono ponadto niewystarczającą podaż włókna pokarmowego (około 17 g). Badania stanu odżywienia wykazały, iż największy odsetek kobiet, niezależnie od poziomu aktywności fizycznej, cechuje się prawidłowymi wartościami wskaźnika BMI. Poziom aktywności fizycznej kobiet różnicuje skład ciała w ten sposób, że średni poziom tkanki tłuszczowej u kobiet aktywnych fizycznie jest mniejszy niż u kobiet o małej aktywności ruchowej (17% vs. 22%).

ABSTRACT
The aim of the study was to evaluate the way of nutrition and the status of nourishment among women aged 19-25 with different physical activity and gain the knowledge on the nourishing value of a daily food rations and the formation of basic anthropometric indicators of nourishment status depending of the lifestyle. Voluntary research was carried out in the years 2004-2005 on 180 women aged 19-25 in Bielsko-Biala. The group of females of low physical activity comprised of 100 students of Academy of Science and Arts and a group of high physical activity, 80 women attending regularly (at least twice a week throughout a year) fitness club classes. The way of nutrition was estimated by means of 24 hours nutritional interview. The received result after considering an unavoidable waste reduction were applied to the nutritional standard at the level of safe consumption for women aged 19-25 of low and moderate physical activity. In the evaluation of nourishment status BMI rate and the content of fat tissue was determined by the method of bioelectrical impedance. The quantitative assessment of the way of nutrition shows a lowered supply of energy derived from food, pointing out the lack of energetic balance in the tested persons aged 19-25. The average energetic daily food ration value in active women was 72,4% and physically non-active 84,7% of daily energetic demand. Daily nutritional rations were found to have nonbalanced content of basic nutritional ingredients. Relatively high supply of proteins and fat, especially among non-active women was accompanied by a lowered supply of carbohydrates (approx. 70% of recommended consumption). Furthermore, nonsufficient supply of nutritional fibre was also reported (approx. 70%). The research of nourishment status proves that the highest percentage of women irrespective of their physical activity shows the correct value of BMI rate. Physical activity level in women differentiates their body content in this way that the average level of fat tissue in physically active women is lower than in less active (17% vs 22%).