Ocena narażenia zdrowia ludzkiego związanego ze spożywaniem wody o podwyższonym poziomie stężenia srebra wymywanego z systemów filtrów dzbankowych
[Assessment of human health risk connected with consumption of water characterized with elevated concentration level of silver released from jug filter water systems]

STRESZCZENIE
Srebro zwykle występuje w wodzie wodociągowej, w stężeniach nie stanowiących zagrożenia dla zdrowia ludzi i dlatego w Dyrektywie 98/83/WE dotyczącej jakości wody przeznaczonej do spożycia nie określono najwyższego dopuszczalnego stężenia tego pierwiastka. Dezynfekcja wody oparta na procesie elektrochemicznego generowania srebra lub jego związków może prowadzić do wzrostu stężenia tego metalu w dezynfekowanej wodzie do poziomu 0,050 mg/l i wyższego, chociaż trzeba podkreślić, że w Polsce tego typu technologia nie jest stosowana. Jednak w przypadku użycia środków bakteriostatycznych opartych na solach srebra np. w filtrach dzbankowych zawierających wkłady z węglem aktywnym modyfikowanym związkami srebra, pierwiastek ten przedostaje się do doczyszczanej i spożywanej wody (służącej również do sporządzania kawy, herbaty, zup i rozcieńczania zagęszczonych soków) w ilościach, które stanowią istotną część dziennej dawki srebra przyjmowanej doustnie przez człowieka. W pracy przedstawiono wyniki obrazujące poziomy stężeń wymywanego srebra do doczyszczanej wody w przypadku stosowania systemów filtrów dzbankowych z wkładami zawierającymi węgiel aktywny modyfikowany związkami srebra i wymieniacz jonowy. Badania przeprowadzono zgodnie z Brytyjska Normą BS 8427:2004 określającą wymagania w odniesieniu do charakterystyki działania stosowanych filtrów do uzdatniania wody przeznaczonej do spożycia w warunkach domowych. Zawartości srebra w wodzie testowej doczyszczanej za pomocą filtrów dzbankowych były oznaczane za pomocą zwalidowanej metody oznaczenia srebra techniką optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-OES). W zależności od typu zastosowanego systemu filtra dzbankowego średnie ogólne stężenia srebra w całkowitych okresach eksploatacji urządzeń (obejmujących możliwość filtracji 100 l wody) mieściły się w zakresie od 0,0022 mg/l do 0,0175 mg/l, nie stanowiąc istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzi.

ABSTRACT
 Silver usually exists in tap water at concentrations which are not connected with human health risk and therefore maximum admissible concentration level of this element was not established in Directive 98/83/EC concerning quality of water intended for human consumption. Disinfection of water based on generation of silver or silver compounds by electrochemical process could led to the increase of concentration of this metal in disinfected water up to level of 0.050 mg/l or higher, although it should be underlined that this type of technology is not used in Poland. However, in the case of application of bacteriostatic agents based on silver salts e.g. in jug water filter systems consist of cartridges with activated carbon modified by silver compounds, this element may migrate into purified and further consumed water (applied also for preparation of coffee, tea, soup and dilution of concentrated juices) in amounts which provide essential part of daily dose of silver taken orally by human. In this work the results showing the concentration levels of silver released into purified water in the case of application of jug water filter systems with cartridges consist of activated carbon modified with silvercałkocompounds and ion exchanger were presented. Study was performed according to British Standard BS 8427:2004 which describes requirements in respect to the performance of jug water filter systems used for the domestic treatment of drinking water. The concentrations of silver in challenge water purified by jug water filter systems were determined using validated method of determination of silver by inductively coupled plasma optical emission spectrometry technique (ICP-OES). In accordance to type of jug water filter systems applied grand mean of silver concentrations achieved during whole cycle of exploitations of product (including possibility of filtrations of 100 l of water) were in the range 0.0022 mg/l – 0.0175 mg/l, which is not provided essential human health risk.