Czynniki ryzyka kamicy żółciowej u osób otyłych i z należną masą ciała
[Cholecystolithiasis risk factors at obesity and norm weight persons]

STRESZCZENIE
Otyłość jest uznanym czynnikiem ryzyka kamicy żółciowej. W pracy zastanawiano się co może być przyczyną częstszego występowania kamicy u osób z otyłością (nadwagą) oraz u osób z należną masą ciała. Badaniami objęto 100 chorych z rozpoznaną kamicą żółciową hospitalizowanych w jednym z wylosowanych szpitali Białegostoku i okolic. Oceny czynników ryzyka kamicy dokonano przy użyciu kwestionariusza ankiety. Stwierdzono, że kobiety niezależnie od masy ciała były 2,7 razy częściej hospitalizowane z powodu tego schorzenia niż mężczyźni. Wśród badanych chorych 71% miało nadwagę lub otyłość. Zaobserwowano, że kobiety z należną masą ciała chorowały na kamicę w młodszym wieku niż te z nadwagą czy otyłością. Porównując występowanie czynników ryzyka kamicy wśród otyłych (z nadwagą) i z prawidłową masą ciała stwierdzono jedynie u otyłych kobiet istotnie częstsze występowanie cukrzycy typu 2 oraz kamicy w rodzinie. Chorzy z kamicą żółciową niezależnie od masy ciała charakteryzowali się niskim spożyciem ciemnego pieczywa i produktów z grubego przemiału, surowych warzyw i owoców oraz nasion roślin strączkowych. Kobiety otyłe z kamicą istotnie częściej spożywały mleko i jogurty oraz mięso i wędliny, smalec i słoninę, częściej dojadały słodycze niż kobiety z należną masą ciała. Mężczyźni otyli (z nadwagą) istotnie częściej spożywali pokarmy wysokotłuszczowe niż mężczyźni szczupli.

ABSTRACT
Obesity is a known risk factor of cholecystolithiasis. The potential causes of increased incidence of cholecystolithiasis in people with obesity (overweight) and in those with normal body mass are considered in the present study. The study involved 100 patients with diagnosed cholecystolithiasis hospitalized in one of the randomly selected hospitals in Białystok and its vicinity. The questionnaire technique was used to evaluate risk factors of cholecystolithiasis. It was found that women, irrespective of body mass, were 2.7 times more often hospitalized due to this ailment than men. Of the patients examined, 71% had overweight or obesity. Women with normal body mass suffered from cholecystolithiasis at the younger age than the obese or overweight ones. The comparison of risk factors of cholecystolithiasis between the obese (overweight) patients and those with normal body mass revealed a significantly more frequent familial incidence of type 2 diabetes and cholecystolithiasis. Patients with cholecystolithiasis, irrespective of body mass, were characterized by low intake of dark bread and whole meal products, raw fruit and vegetables, and pulses. Obese women with cholecystolithiasis significantly more frequently consumed milk and yoghurt, meat and its products, lard, bacon and sweets than women with normal body mass. Obese men (with overweight) significantly more frequently consumed high-fat foods than the slim ones.