Badanie poziomów stężeń chromu(VI) w butelkowanych wodach mineralnych i źródlanych techniką wysokosprawnej chromatografii jonowej z wykorzystaniem reakcji postkolumnowej z 1,5-difenylokarbazydem i detekcji VIS
[Investigation of concentration levels of chromium (VI) in bottled mineral and spring waters by High Performance Ion Chromatography technique with application of postcolumn reaction with 1,5-diphenylcarbazide and VIS detection]

STRESZCZENIE
Celem pracy było zoptymalizowanie i zwalidowanie metody oznaczania Cr(VI) występującego w wodach mineralnych i źródlanych w postaci chromianów(VI) techniką wysokosprawnej chromatografii jonowej (HPIC) z wykorzystaniem reakcji postkolumnowej z 1,5-difenylokarbazydem i detekcji VIS. Przeprowadzona optymalizacja metody przy użyciu wstępnych parametrów aparaturowych i rozdziału chromatograficznego z Metody 218.6 pozwoliła na obniŜenie granicy wykrywalności Cr(VI) z 400 ng/l do 2 ng/l. Dzięki uzyskaniu bardzo niskiej granicy wykrywalności możiwe było oznaczenie stężeń Cr(VI) w 25 wodach mineralnych i źródlanych dostępnych na rynku polskim. W czterech analizowanych wodach mineralnych i źródlanych oznaczona zawartość Cr(VI) była poniżej granicy oznaczalności metody (ng/l. Fakt występowania tak zróżnicowanych zawartości Cr(VI) w badanych wodach wskazuje na możliwość występowania wtórnego zanieczyszczenia wód mineralnych i źródlanych chromem pochodzącym z metalowych instalacji i zaworów. Trzeba jednak podkreślić, że nawet najwyższy oznaczony poziom stężenia chromu(VI) nie przekraczał najwyższej dopuszczalnej zawartości chromu ogólnego przedstawionej w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2004 roku. Biorąc pod uwagę oznaczone zawartości Cr(VI), spożywanie badanych w niniejszej pracy wód nie pociąga za sobą istotnego zagrożenia zdrowia konsumentów.

ABSTRACT
The aim of this work was optimization and validation of the method of determination of Cr(VI) existing in the form of chromate(VI) in mineral and spring waters by High Performance Ion Chromatography (HPIC) technique with application of postcolumn reaction with 1,5-diphenylcarbazide and VIS detection. Optimization of the method performed with the use of initial apparatus parameters and chromatographic conditions from the Method 218.6 allowed to lowering detection limit for Cr(VI) from 400 ng/l to 2 ng/l. Thanks to very low detection limit achieved it was possible to determine of Cr(VI) concentrations in 25 mineral and spring waters presented at Polish market. In the cases of four mineral and spring waters analyzed, determined Cr(VI) concentrations were below of quantification limit (<4 ng/l) but simultaneously in another mineral and spring waters the concentrations of chromium(VI) were determined in the range of 5.6 – 1281 ng/l. The fact of existence of different Cr(VI) concentrations in investigated waters could be connected with secondary contamination of mineral and spring waters by chromium coming from metal installations and fittings. One should be underlined that even the highest determined concentration level of chromium(VI) was below of the maximum admissible concentration of total chromium presented in Polish Decree of Minister of Health from April 29th 2004. Therefore after taking into account determined in this work concentration of Cr(VI), the consumption of all waters analyzed in this study does not lead to essential human health risk.