Badania uwarunkowań spożywania napojów energetyzujących przez studentów
[Studies on the determinants of energy drinks intake by students]

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Napoje energetyzujące zaliczane są do jednych z najbardziej popularnych produktów funkcjonalnych. Zawarte w nich substancje bioaktywne mogą wywoływać korzystny wpływ na organizm, choć nadmierne spożycie napojów energetyzujących lub stosowanie ich niezgodnie z ich przeznaczeniem może stanowić zagrożenie dla zdrowia. 
Cel badań. Przedmiotem pracy było zbadanie i ocena uwarunkowań i okoliczności spożywania napojów energetyzujących oraz wiedzy i opinii wybranej grupy studentów na powyższy temat. 
Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w Warszawie w marcu 2011 roku wśród 92 studentów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) oraz Akademii Wychowania Fizycznego (AWF). W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. 
Wyniki. Napoje energetyzujące spożywało 67% badanych. Badani spożywali napoje energetyzujące głównie w celu zmniejszenia senności (45,2%). Najczęściej pili je podczas nauki w sesji egzaminacyjnej (21,0%), a po ich wypiciu odczuwali pobudzenie (72,9%), kołatanie serca (32,2%) oraz bezsenność (25,8%). Osoby spożywające napoje energetyzujące uważały je za skuteczne (88,7%), smaczne (41,9%) i niebezpieczne dla zdrowia (43,6%). Zdecydowana większość badanych (80,7%) mieszała napoje energetyzujące z alkoholem. Co czwarty badany nie czytał składu spożywanych napojów. 
Wnioski. Napoje energetyzujące okazały się popularnym produktem spożywczym wśród studentów. Po wypiciu napojów energetyzujących studenci najczęściej odczuwali pobudzenie, ale również niekorzystne objawy. Należy zwracać uwagę na skład napojów energetyzujących, co świadczy o świadomości konsumentów.

ABSTRACT
 
Background. Energy drinks are among the most popular functional products. They contain bioactive substances which may produce beneficial effects on the body, but excessive consumption of energy drinks or use them in accordance with their intended use may be dangerous to health. 
Objective. The aim of the study was to assess determinants and circumstances of energy drinks consuming in selected group of students, their opinion and knowledge on energy drinks. 
Material and method. The study was conducted in March 2011 in Warsaw and included 92 students from Warsaw University of Life Sciences (WULS) and from University of Physical Education (UPE). The data was collected using diagnostic survey. 
Results. Energy drinks consumed 67% of the respondents. The most common reason for drinking energy drinks was to stay awake (45.2%). They most often drank them during the examination session (21.0%) and afterwards they experienced stimulation (72.9%), but also palpitations (32.2%) and insomnia (25.8%). Students who consumed energy drinks confirmed that they are effective (88.7%) and tasty (41.9%), but dangerous for health (43.5%). Majority of all users of energy drinks (80.7%) mixed them with alcohol. Every fourth respondent did not read the composition of the consumed beverages. 
Conclusions. Energy drinks have been a popular food product among students. After energy drinks consumption students often felt agitated but also experienced negative symptoms. Young people have to pay attention to the composition of energy drinks, what proves their consciousness.