Aktywność fizyczna i zwyczaje żywieniowe a profil lipidowy osocza młodych mężczyzn i kobiet.
[Physical activity, dietary habits and plasma lipoproteins in young men and women]

STRESZCZENIE
Dotychczasowe dane dotyczące wpływu aktywności fizycznej na profil lipidowy młodych kobiet są niejednoznaczne. Celem niniejszych badań była ocena profilu lipidowego młodych kobiet i mężczyzn o zróżnicowanej aktywności fizycznej z uwzględnieniem ich zwyczajów żywieniowych. W badaniach wzięły udział 202 osoby - 54 studentki i 53 studentów Akademii Wychowania Fizycznego oraz 46 studentek i 49 studentów uniwersytetu. Spożycie energii, białka, tłuszczów i węglowodanów oszacowano wykorzystując program komputerowy FOOD 2. Stężenia TG, TC oraz HDL-C oznaczono metodami kolorymetrycznymi z zastosowaniem gotowych zestawów firmy Randox (Wielka Brytania). Wysoka aktywność fizyczna młodych kobiet niekorzystnie wpływa na profil lipidowy, charakteryzujący się wyższym stężeniem cholesterolu całkowitego i frakcji LDL-cholesterolu w porównaniu z kobietami o niskiej aktywności fizycznej i mężczyznami o wysokiej aktywności fizycznej. Wpływ wysokiej aktywności fizycznej młodych mężczyzn na profil lipidowy jest mniej jednoznaczny. Wysoka aktywność fizyczna korzystnie wpływa na stężenie frakcji HDL-cholesterolu, nie wpływając na stężenie frakcji LDL-cholesterolu. Ale jednocześnie u aktywnych mężczyzn wyższa jest częstość występowania granicznie dużych i dużych stężeń cholesterolu całkowitego. Średnie spożycie energii w dziennych racjach pokarmowych mężczyzn i kobiet o wysokiej aktywności fizycznej pokrywało odpowiednio 82% i 72,2% zalecanego spożycia. Wydaje się, że u obu płci wysoka aktywność fizyczna i niskie w stosunku do zapotrzebowania spożycie energii w dziennych racjach pokarmowych odgrywają istotną rolę w występowaniu nieprawidłowego profilu lipidowego.

ABSTRACT
 There are studies suggesting that in young women strenuous physical activity and inadequate daily energy intake cause unfavorable changes in lipoprotein profile. However, until know data concerning this issue are contradictory, possibly due to small number of participants. This study aimed at evaluation of lipoprotein profile in young men and women with different weekly physical activity together with their dietary habits. A total of 202 subjects volunteered to participate of the study – 54 female and 56 male students of physical education and 46 female and 49 male students representing other specialization. Daily energy and macronutrient intakes were assessed using FOOD 2 computer program. Plasma TG, TC and HDL-C were assayed colorimetically using Randox commercial kits (Great Britain). It has been demonstrated that high physical activity adversely affects lipoprotein profile in young women characterized by higher TC and LDL-C in comparison with women with low physical activity and with men with high physical activity. The effect of high physical activity on plasma lipoproteins is equivocal. Active men are characterized by higher HDL, but also by higher frequency of unfavorable plasma TC and similar frequency of unfavorable plasma LDL-C C as compared with their less active counterparts. The mean daily energy intake in highly active men and women covered 82% and 72.2% recommended intake, respectively. It seems feasible that in both sexes high physical activity and inadequate energy intake brings about unfavorable changes in plasma lipoproteins.