Zawartość wapnia i fosforu w całodziennych racjach pokarmowych dzieci i młodzieży z powiatu bialskiego
[Calcium and phosphorous content in a daily rations of adolescents from Biała Podlaska district]

STRESZCZENIE
Celem pracy było ustalenie stopnia realizacji norm bezpiecznego spożycia dla wapnia i fosforu oraz wzajemnych proporcji między tymi pierwiastkami w całodziennych racjach pokarmowych (CRP) dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 15 lat z miejskich szkół podstawowych i gimnazjalnych powiatu bialskiego. Badaniami objęto 628 dzieci (302 dziewczęta i 326 chłopców), uczniów miejskich szkół podstawowych i gimnazjalnych z Białej Podlaskiej i Międzyrzecza Podlaskiego. Spożycie energii, wapnia i fosforu oceniono za pomocą trzykrotnego wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 godzin poprzedzających badanie. Uzyskane wyniki porównano z normami żywienia na poziomie bezpiecznego spożycia. Obliczono także gęstość żywieniową diety dla wapnia i fosforu oraz stosunek wapnia do fosforu w CRP, który porównano z wartościami wyliczonymi na podstawie danych zawartych w tabelach żywieniowych. Ilość spożytego mleka i jego przetworów oraz produktów bogatych w fosfor przedstawiono jako odsetek realizacji norm na poziomie wyżywienia docelowego. Wykazano niewystarczającą realizację spożycie wapnia przez badane dziewczęta i chłopców dwu badanych grup wiekowych (10–12 i 13–15 lat) – odpowiednio 43 i 44% oraz 51 i 65% normy bezpiecznego spożycia. Spożycie fosforu przekraczało normę bezpiecznego spożycia i wynosiło dla dziewcząt 122–133% normy, a dla chłopców 141–165%. Wydaje się, że niedobory wapnia w diecie dzieci i młodzieży występujące na obszarze wschodnim Polski, w okresie intensywnego budowania masy kostnej, mogą być przyczyną nie osiągnięcia optymalnego poziomu szczytowej masy kostnej i stanowić zagrożenie osteoporozą w późniejszym wieku.

ABSTRACT
The aim of the study was to asses the Ca and P intakes and Ca:P ratio in daily rations of boys and girls aged 10–15 years. Calcium intake amounted to 51% and 65% of safe intake level of RDA for 10–12 and 13–15 years old boys and 43% and 44% for girls, respectively. Phosphorus intake exceeded the RDA and amounted to 141–165% for boys and 122–133% for girls. It is suggested that persisting disproportions in Ca:P ratio (≥1:1,26) in daily rations may have disadvantageous effect on Ca metabolism, particularly in girls. A permanent nutritional education of children stressing the impact of proper nutrition on health, seem indispensable.