Porównanie nawyków żywieniowych młodzieży z uwzględnieniem płci oraz poziomu aktywności fizycznej
[Comparison of eating habits among students with admitted sex and level of physical activity]

STRESZCZENIE
Celem badań była ocena nawyków żywieniowych młodzieży, z uwzględnieniem płci oraz poziomu aktywności fizycznej. Grupę badawczą stanowiło 147 uczniów w wieku 17,5 ± 1,5 lat (dziewczęta DZ = 98, chłopcy CH = 49), o różnym stopniu aktywności fizycznej (grupa sportowa SPO, grupa o umiarkowanej aktywności fizycznej UAF, grupa o niskiej aktywności fizycznej NAF). Narzędziem badawczym był kwestionariusz częstości spożycia FFQ, wskaźnik jakości wskaźnik YHEI oraz międzynarodowy kwestionariusz aktywności fizycznej IPAQ. Dokonano również pomiarów antropometrycznych, oceniających BMI i stopień otłuszczenia ciała. Wykazano, że w grupie SPO YHEI był istotnie wyższy (p < 0,05) w porównaniu do pozostałych uczniów, ponadto przyjmował on znacząco wyższe wartości wśród DZ, w porównaniu do CH (p < 0,05). Znamienne różnice (p < 0,05) w częstości spożycia wybranych produktów i potraw w zależności od płci wykazano w przypadku mięsa wieprzowego, tłuszczów zwierzęcych oraz napojów słodzonych. Poziom aktywności fizycznej istotnie różnicował częstość spożycia tłuszczów roślinnych, dań typu fast–food, słodyczy, napojów alkoholowych, energetyzujących oraz izotonicznych. W grupie DZ częstość spożycia słodyczy ujemnie korelowała z grubością fałdów skórno-tłuszczowych, z kolei, dodatnią korelację odnotowano pomiędzy częstością spożycia napojów energetyzujących a wysokością wskaźnika BMI oraz grubością fałdów skórno – tłuszczowych w grupie CH. Uzyskane wyniki wskazują, że spośród badanych uczniów najwłaściwsze nawyki żywieniowe charakteryzowały SPO. Nawyki żywieniowe CH zdają się bardziej predysponować ich do występowania nadwagi i otyłości w porównaniu do DZ.

ABSTRACT
 The aim of the study was to evaluate nutritional habits of high school students, depending on their sex and physical activity. The investigated population included 147 students in age of 17,5 ± 1,5 y (girls DZ = 98, boys CH = 49) with different level of physical activity (athletes SPO, moderate physical activity UAF, low physical activity NAF). Nutritional data were obtained by FFQ and calculated for selected food-groups and generally as young healthy eating index YHEI. International IPAQ was used to determine the level of physical activity and anthropometric measured were conducted to estimated BMI and body fat status. It was indicated the YHEI in athletes was significantly higher (p < 0,05) compared to rest of students. Moreover, a significant difference (p < 0,05) in YHEI in DZ compared to CH was also found. The significant differences (p < 0,05) in the frequency of consumption of red meat, vegetable oil and sweetned drinks was revealed between DZ and CH adolescents. The frequency of consumption of vegetable oil, fast – foods, sweets, alcoholic drinks, energy drinks and isotonic drinks varied with the level of physical activity. Frequency of consumption of sweets negatively correlated with skinfold thickness in DZ, whereas positive correlation between consumption frequency of energy drinks, BMI and skinfold thickness was found in CH. The results show, that nutritional habits of the athletes was most approached to nutritional guidelines. CH, nutritional habits may predicted to overweight and obesity in CH group more distinctly than in DZ group.