Ocena sposobu żywienia studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego
[Evaluation of the nutrition model in students of University in Rzeszów]

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Prawidłowe żywienie jest istotnym czynnikiem warunkującym rozwój fizyczny i umysłowy człowieka, natomiast niewłaściwe odżywianie może być przyczyną pogorszenia się stanu zdrowia i wystąpienia chorób dieto zależnych. Lansowana w mediach moda na szczupłą sylwetkę przyczynia się do działań wśród młodzieży mających na celu modelowanie sylwetki, szczególnie narażone na nieprawidłowości żywieniowe są osoby studiujące, co związane jest także z nieregularnym trybem zajęć. 
Cel. Celem badań była ocena sposobu żywienia 200 studentów (161 kobiet i 39 mężczyzn) II roku kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz stopnia realizacji norm żywieniowych na energię i podstawowe składniki odżywcze w całodziennych racjach pokarmowych. 
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w latach 2010-2011. Oceny spożycia dokonano metodą bieżącego notowania spożywanych produktów i napojów w kolejnych trzech dniach. Wielkość porcji szacowano wykorzystując „Albumu fotografii produktów i potraw”. Korzystając z „Tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw” obliczono wartość energetyczną, zawartość podstawowych składników odżywczych oraz cholesterolu. Uzyskane wyniki wartości energetycznej porównano z „Normami Żywienia Człowieka” dla kobiet i mężczyzn w wieku 19-30 lat o umiarkowanej aktywności fizycznej, natomiast wartość odżywczą analizowanych diet porównano z normami na poziomie zalecanego spożycia (RDA). 
Wyniki. Diety studentów (kobiet i mężczyzn) różniły się istotnie (p = 0,01) pod względem zawartości energii i wartości odżywczej. Racje pokarmowe kobiet i mężczyzn charakteryzowała niska wartość energetyczna, nie odpowiadająca zaleceniom Norm Żywienia Człowieka. Wartość energetyczna diet badanych studentek wynosiła 1568,56 kcal/dzień, natomiast studentów 2283,22 kcal/dzień. Podaż białka w całodziennych racjach pokarmowych kobiet wynosiła 56,73g i odpowiadała zaleceniom norm, natomiast w grupie mężczyzn przekraczała normę na poziomie zalecanego spożycia i wynosiła 89,32g. Ilość spożywanego tłuszczu była zgodna z zaleceniami norm zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn i wynosiła odpowiednio 59,67g i 89,09g. Poziom spożycia węglowodanów przekraczał normy na poziomie zalecanego spożycia w całodziennych racjach pokarmowych kobiet i mężczyzn (213,14g i 286,04g). Średnie spożycie cholesterolu wynosiło odpowiednio 239,08mg i 394,92mg. Wartości te są zbliżone do granicy ustalonej przez American Heart Association. 
Wnioski. Całodzienne racje pokarmowe studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego objętych badaniami charakteryzowały się niską wartością energetyczną. W analizowanych dziennych racjach pokarmowych kobiet stwierdzono zawartość białka na poziomie zalecanego spożycia, natomiast w grupie mężczyzn wartości te przekraczały zalecenia norm. W obu badanych grupach ilość spożywanego tłuszczu była na poziomie zalecanego spożycia, a zawartość węglowodanów na wyższym poziomie niż zalecenia norm.

ABSTRACT

Background. Adequate nutrition is an essential factor conditioning physical and mental development of man, and poor nutrition can cause deterioration of health and occurrence of diseases related to diet. The fashion for slim body promoted in the media contributes to the youth’s activities aiming to shape their bodies and, in particular, studying persons run the risk of nutritional deficiencies, which is also connected with irregular time of classes.
Objective. The aim of the study was to evaluate the diet of 200 students (161 women and 39 men) in the second-year of Food Technology and Human Nutrition at the University of Rzeszow and to evaluate the extent to which nutritional standards for energy and essential nutrients in the daily food rations are kept. 
Material and methods. The tests were carried out in the years 2010-2011. Intake assessment was made by the method of current listing of products and beverages consumed in the successive three days. Portion size was estimated by using the “Album of photographs of products and dishes.” Using the “Tables of the nutritional value of food products and dishes,” there was calculated the energy value, content of essential nutrients and cholesterol. The obtained results of the energy value were compared with the “Human Nutrition Standards” for women and men aged 19-30 years of moderate physical activity, and the nutritional value of analyzed diets was compared with standards of recommended dietary allowance (RDA). 
Results. Diets of students (women and men) were significantly different (p = 0.01) in terms of energy content and nutritional value. Food rations for women and men were characterized by low energy value not corresponding to the recommendations of the Human Nutrition Standards. The energy value of diets of tested women students was 1568,56 kcal/day, while of men students 2283,22 kcal/day. Protein supply in daily food rations for women was 56,73 g and corresponded to the recommendations of the standards, while in the group of men it exceeded the standard at the recommended intake level and amounted to 89,32 g. Fat intake was consistent with the recommendations of the standards for both women and men and it was 59,67 g and 89,09 g respectively. The level of carbohydrate intake exceeded the standards at the level of recommended intake in daily food rations of women and men (213,14 g and 286,04 g). Average intake of cholesterol was 239,08 mg and 394,92 mg respectively. These values are close to the limit set by American Heart Association. 
Conclusions. Daily food rations of students of the University of Rzeszow under the study were characterized by low energy value. In the analyzed daily food rations of women was found the protein content at the level of recommended intake whereas in the group of men these values exceeded the recommendations of standards. In both groups the fat intake was at the level of recommended intake and the carbohydrate content was at a higher level than the recommendations of standards.