Natural mineral bottled waters available on the Polish market as a source of minerals for the consumers. Part 1. Calcium and magnesium.
[Natural mineral bottled waters available on the Polish market as a source of minerals for the consumers. Part 1. Calcium and magnesium.]

ABSTRACT
Background. Natural mineral waters may be an essential source of calcium, magnesium and other minerals. In bottled waters, minerals occur in an ionized form which is very well digestible. However, the concentration of minerals in under­ground waters (which constitute the material for the production of bottled waters) varies. In view of the above, the type of water consumed is essential.  
Objective. The aim of the study was to estimate the calcium and magnesium contents in products available on the market and to evaluate calcium and magnesium consumption with natural mineral water by different consumer groups with an as­sumed volume of the consumed product.  
Material and methods. These represented forty different brands of natural mineral available waters on Polish market. These waters were produced in Poland or other European countries. Among the studied products, about 30% of the waters were imported from Lithuania, Latvia, Czech Republic, France, Italy and Germany. The content of calcium and magnesium in mineral waters was determined using flame atomic absorption spectrometry in an acetylene-air flame. Further determinations were carried out using atomic absorption spectrometer - ICE 3000 SERIES-THERMO-England, equipped with a GLITE data station, background correction (a deuterium lamp) as well as other cathode lamps.  
Results. Over half of the analysed natural mineral waters were medium-mineralized. The natural mineral waters available on the market can be characterized by a varied content of calcium and magnesium and a high degree of product mineralization does not guarantee significant amounts of these components. Among the natural mineral waters available on the market, only a few feature the optimum calcium-magnesium proportion (2:1). Considering the mineralization degree of the studied products, it can be stated that the largest percentage of products with significant calcium and magnesium contents can be found in the high-mineralized water group.  
Conclusions. For some natural mineral waters, the consumption of 1 litre daily may ensure the recommended intake levels of calcium and magnesium in some consumer groups to a considerable degree. For 1-3 -year-old children it is recom­mended to consume less than 1 litre daily of natural mineral waters containing an excess of 700 mg of calcium and 80 mg of magnesium in 1 litre.   
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Naturalne wody mineralne należą do produktów, które mogą stanowić istotne źródło wapnia, magnezu czy innych związków mineralnych. Składniki mineralne w wodach butelkowanych występują w formie zjonizowanej, co daje dobrą ich przyswajalność. Niemniej jednak stężenie składników mineralnych w wodach podziemnych stanowiących surowiec do produkcji wód butelkowanych jest bardzo zróżnicowane. Wobec powyższego istotne znaczenie ma jaką wodę butelkowaną spożywamy.  
Cel. Celem badań było oznaczenie zawartości wapnia i magnezu w badanych wodach oraz ocena pobrania wapnia i magnezu z naturalną wodą mineralną przez różne grupy konsumentów przy założonej ilości spożywanego produktu.  
Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiły naturalne wody mineralne (o różnym stopniu zmineralizowania), 40 różnych marek, dostępne na polskim rynku. Badane produkty były wyprodukowane w Polsce, jak i pochodziły z innych krajów europejskich. Wśród badanych produktów około 30% stanowiły naturalne wody mineralne pochodzące z Litwy, Łotwy, Czech, Francji, Włoch i Niemiec. Ponad połowę badanych produktów stanowiły wody średniozmineralizowane. Zawartość wapnia i magnezu w wodach mineralnych oznaczano techniką płomieniowej spektrometrii absorpcji atomowej (ASA) w płomieniu acetylen-powietrze. Oznaczenia wykonano przy użyciu spektrometru absorpcji atomowej – ICE 3000 SERIES - THERMO - Anglia, wyposażonego w stację danych GLITE, korekcję tła (lampa deuterowa) oraz odpowiednie lampy katodowe.  
Wyniki. Naturalne wody mineralnych dostępne na polskim rynku charakteryzują się zróżnicowaną zawartością wapnia i ma­gnezu, a wysoki stopień mineralizacji produktu nie zawsze gwarantuje znaczące ilości tych składników. Spośród naturalnych wód mineralnych występujących na rynku zaledwie kilka charakteryzuje się optymalną proporcją wapnia do magnezu (2:1). Uwzględniając stopień mineralizacji badanych produktów można stwierdzić, że największy odsetek produktów o znaczącej zawartości wapnia i magnezu występuje w grupie wód mineralnych wysokozmineralizowanych.  
Wnioski. W przypadku części naturalnych wód mineralnych spożycie w ilości 1 litra dziennie może w znacznym stopniu zapewnić zalecane pobranie wapnia i magnezu dla wybranych grup konsumentów. Odnośnie naturalnych wód mineralnych o zawartości powyżej: 700 mg wapnia lub 80 mg magnezu w jednym litrze zaleca się spożycie w grupie dzieci w wieku 1-3 lat w ilości odpowiednio mniejszej niż 1 litr dziennie.