Evaluation of dietary intake of vitamins and minerals in 13-15-years-old boys from a sport school in Warsaw.
[Evaluation of dietary intake of vitamins and minerals in 13-15-years-old boys from a sport school in Warsaw.]

ABSTRACT
Background. Insufficient intake of vitamins and minerals, in teenagers engaged in physical activity increases the risk of health disorders.  
Objective. The aim of this study was to evaluate selected vitamins and minerals intake in 13-15 -year-old boys from sport school.  
Material and methods. The study of dietary intake was conducted among 44 boys from the School of Sport Championship (SSC). Nutritional data was collected using 24-hour recall for 3 days of week. Daily intake of minerals: sodium, potassium, calcium, phosphorus, magnesium, iron, zinc, copper, iodine and vitamins: A, E, D, B1, B2, B6, B12, C, folate and niacin was estimated. The probability of insufficient intake of nutrients in relation to the standard levels: Estimated Average Require­ment (EAR) or Adequate Intake (AI) as well as excessive intake of them in relation to the Tolerable Upper Intake Level (UL) were assessed.  
Results. The highest percentage of insufficient intake concerned vitamin D (100%), potassium (69%), folate (53%), and calcium (50%), slightly lower of magnesium (27%), vitamins C (24%) and E (15%). The risk of inadequate intake of other minerals: sodium, copper, iron, zinc, phosphorus, iodine and vitamins: B6, B1, B2, A, B12, niacin, was relatively lower and amounted from 0.3% to 5.4%. The disturbingly high probability of exceeding the UL for sodium (99.5%) was observed.  
Conclusions. A significant disproportion between the mean intake and the percentage of inadequate diets indicates a large diversity in the intake of vitamins and minerals in the group of studied boys, what was the reason of unbalanced diet. The insufficient intake concerns especially vitamin D, potassium, folate, calcium and a lesser extent magnesium, vitamins C and E. Sodium intake was disturbingly high. In order to avoid nutritional mistakes in the future education on the rational nutrition among students, their parents, and teachers is necessary.  
STRESZCZENIE  
Wprowadzenie. Niewystarczające spożycie witamin i składników mineralnych wśród, nastoletniej młodzieży obciążonej wysiłkiem fizycznym zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń w stanie zdrowia.  
Cel. Ocena spożycia witamin i składników mineralnych przez trenujących chłopców w wieku gimnazjalnym.  
Materiał i metody. Badaniami objęto 44 chłopców w wieku 13-15 lat ze szkoły mistrzostwa sportowego. Dane o spożyciu zebrano na podstawie wywiadów z ostatnich 24 godzin poprzedzających badanie, z 3 dni tygodnia. Obliczono spożycie składników mineralnych: sodu, potasu, wapnia, fosforu, magnezu, żelaza, cynku, miedzi, jodu oraz witamin: A, E, D, B1, B2, B6, B12, C, niacyny i folianów. Ponadto oceniono prawdopodobieństwo niedoborowego spożycia składników pokarmowych w relacji do poziomów norm średniego zapotrzebowania grupy (EAR) lub wystarczającego spożycia (AI), oraz nadmiernego ich spożycia w stosunku do najwyższego tolerowanego poziomu spożycia (UL).  
Wyniki. Najwyższe ryzyko niedostatecznego spożycia dotyczyło witaminy D (100%), potasu (69%), folianów (53%) i wapnia (50%), natomiast nieco niższe, magnezu (27%), witamin: C (24%) i E (15%). Ryzyko niedostatecznego spożycia pozostałych składników mineralnych: sodu, miedzi, żelaza, cynku, fosforu, jodu i witamin: B6, B1, B2, A, B12, niacyny było stosunkowo niższe i mieściło się w zakresie od 0,3% do 5,4%. W badanej grupie stwierdzono niepokojąco wysokie praw­dopodobieństwo przekroczenia normy UL na sód (99,5%).  
Wnioski. Znaczna dysproporcja między średnim spożyciem a odsetkiem diet niedoborowych, świadczy o dużym zróż­nicowaniu spożycia witamin i składników mineralnych w badanej grupie chłopców co było przyczyną niezbilansowania diety. Ryzyko niedostatecznego spożycia dotyczyło w szczególności witaminy D, potasu, folianów, wapnia, a w mniejszym stopniu magnezu, witaminy C i E. Niepokojąco wysokie było spożycie sodu. W celu uniknięcia błędów żywieniowych w przyszłości, istnieje potrzeba edukacji uczniów oraz ich rodziców i nauczycieli w zakresie racjonalnego żywienia.