Dietary patterns of Polish seniors in retirees’ households
[Dietary patterns of Polish seniors in retirees’ households]

ABSTRACT
Background. About 7 million people in Poland receive pensions. The amount of benefits paid to pensioners is reflected in the income at their households and expenses, including food expenses.
Objective. The aim of the study was to evaluate the dietary patterns of Polish seniors in the retirees` households on the basis of an analysis of food consumption and energy and nutrient intake.
Material and method. Food consumption evaluation was based on household budget survey conducted by Statistics Poland in 2019 throughout the whole country. Energy and nutrient intake were calculated using the conversion factors.
Results. The consumption of unprocessed red meat in retirees’ households was 1.83 kg/person/month, meat products – 2.90 kg and kitchen salt – 0.24 kg. 6.52 kg of vegetables and 5.99 kg of fruit were consumed per person per month. The mean energy intake in members of these households was 2387 kcal/day. The proportion of energy from fat was high – 36.6%. 14.2% of energy was derived from protein and 49.6% from digestible carbohydrates. The share of animal fat (55.0 g) was higher than vegetable fat (43.7 g). It was associated with a high percentage of energy from saturated fatty acids – 13.4%. The content of polyunsaturated fatty acids was less than half of the saturated fatty acids. Calcium and vitamin D intake was low (658 mg and 3.8 μg respectively).
Conclusions. Red meat, processed meat and salt consumption by seniors was too high in relation to the nutritional recommendations. Vegetables and fruit were consumed in amounts that are recommended. Seniors diet was improperly balanced, e.g. due to the high percentage of energy from fat, including saturated fatty acids. However, the intake of polyunsaturated fatty acids was low. Calcium and vitamin D intake was lower than Reference Intakes.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Emerytury w Polsce pobiera ok. 7 mln osób. Wysokość świadczeń wypłacanych emerytom przekłada się na dochody, którymi dysponują ich gospodarstwa domowe i wydatki, w tym wydatki na żywność. 
Cel. Celem badań była ocena zwyczajów żywieniowych polskich seniorów w gospodarstwach domowych emerytów na podstawie analizy spożycia żywności oraz energii i składników odżywczych.
Materiał i metody. Ocena spożycia została dokonana na podstawie danych GUS z badania budżetów gospodarstw domowych przeprowadzonego w 2019 r. w całym kraju. Po zastosowaniu współczynników przeliczeniowych obliczono również wartość energetyczną diety i zawartości w niej składników odżywczych.
Wyniki. Spożycie nieprzetworzonego mięsa czerwonego w gospodarstwach domowych emerytów wyniosło 1,83 kg/osobę/miesiąc, przetworów mięsnych – 2,90 kg, a soli kuchennej – 0,24 kg. Spożywano miesięcznie w przeliczeniu na osobę 6,52 kg warzyw i 5,99 kg owoców. Wartość energetyczna diety członków gospodarstw emerytów wynosiła średnio 2387 kcal/dobę. Duży był udział energii z tłuszczu – 36,6%. Z białka pochodziło 14,2%, a z węglowodanów przyswajalnych 49,6% energii. Znacznie więcej tłuszczu wnosiły produkty pochodzenia zwierzęcego (55,0 g), niż roślinnego (43,7 g). Wiązał się z tym wysoki odsetek energii z kwasów tłuszczowych nasyconych – 13,4%. Zawartość kwasów wielonienasyconych stanowiła mniej niż połowę kwasów nasyconych. Stwierdzono niskie spożycie wapnia i witaminy D (odpowiednio: 658 mg and 3,8 μg).
Wnioski. Wśród seniorów zbyt duże było spożycie mięsa czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych oraz soli. Warzywa i owoce spożywane były w ilościach odpowiadających zaleceniom. Dieta seniorów była nieprawidłowo zbilansowana m.in. ze względu na duży udział energii z tłuszczu, w tym z kwasów tłuszczowych nasyconych. Przy tym małe było spożycie kwasów wielonienasyconych. Spożycie wapnia i witaminy D było niższe od Referencyjnych Wartości Spożycia.