Assessment of the knowledge of nutritional recommendations and way of nutrition in vegetarians and vegans
[Assessment of the knowledge of nutritional recommendations and way of nutrition in vegetarians and vegans]

ABSTRACT
Background. People following a vegetarian diet can obtain all the essential nutrients from a variety of foods. Among the nutrients, protein, iron, calcium, zinc, and vitamins B12 and D3 require special attention.
Objective. To assess the knowledge of dietary recommendations among different groups of vegetarians and the diet they follow.
Material and methods. The study involved a total of 390 subjects (360 women and 30 men), aged 18–60 years, who were following different vegetarian diets. The study was conducted in November 2020 via Facebook using the Computerassisted web interviewing (CAWI) method. Participation in the study was voluntary and anonymous, and sample selection was intentional (participants were members of groups for vegetarians in Facebook). Statistical analysis was carried out using the Chi2 test, using Statistica 13.3 (at p=0.05).
Results. To develop the results, the respondents were divided into 4 groups according to their diet: vegan, pescovegetarian, lactovegetarian, and people following other types of diets. The body mass index of nearly 2/3 of the respondents was within the normal range, and more than 80% of the respondents rated their health as good or very good. An analysis of the frequency of consumption of food products showed that, regardless of the type of vegetarian diet they followed, the participants adhered to the principles of proper nutrition. The respondents who rated their nutritional knowledge as very good were more likely to consume vegetables, fruits, legumes, and whole-grain cereals, and rarely consumed sweet and salty snacks, alcoholic and energizing drinks, or fast food. Vegans more frequently consumed fruits, vegetables, legumes, vegetable fats, and vegetable substitutes for meat and dairy products compared to other vegetarians. In addition to plant products, pesco- and lactovegetarians included selected animal-derived products in their food rations, thus skillfully diversifying the diet. More than 80% of the vegetarians used dietary supplements, mainly vitamins D and B12. 
Conclusions. Regardless of the type of vegetarian diet followed, the participants seemed to be aware of how to balance their diet and the ingredients that should be supplemented, even though a vast majority of them did not consult a diet specialist.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Osoby przestrzegające diety wegetariańskiej mogą dostarczać sobie wszystkie potrzebne składniki odżywcze z różnorodnych produktów spożywczych. Składniki wymagające szczególnej uwagi to białko, żelazo, wapń, cynk oraz witaminy B12 i D3.
Cel badań. Ocena znajomości zaleceń żywieniowych i sposobu żywienia wśród różnych grup wegetarian.
Materiały i metody. W badaniu udział wzięło dobrowolnie i anonimowo 390 osób (360 kobiet i 30 mężczyzn) w wieku 18-60 lat, stosujących różne diety wegetariańskie. Badanie było prowadzone w listopadzie 2020 r. za pośrednictwem portalu społecznościowego Facebook z wykorzystaniem metody CAWI (Computer-Assisted Web Interviewing). Dobór próby był celowy (członkowie grup dla wegetarian). Analiza statystyczna została przeprowadzona z wykorzystaniem testu Chi2, przy użyciu programu Statistica 13.3 (przy p=0,05).
Wyniki. Do opracowania wyników respondenci zostali podzieleni na 4 grupy według stosowanej diety: wegańska, pescolub laktoowowegetariańska i inne rodzaje diet. BMI blisko 2/3 respondentów mieściło się w granicach normy, a ponad 80% oceniło swój stan zdrowia jako dobry lub bardzo dobry. Z analizy częstości spożycia produktów spożywczych wynika, że bez względu na rodzaj diety wegetariańskiej osoby uczestniczące w badaniu przestrzegały zasad prawidłowego żywienia. Respondenci, którzy ocenili swoją wiedzę żywieniową jako bardzo dobra, częściej spożywali warzywa, owoce, rośliny strączkowe i produkty zbożowe pełnoziarniste, a rzadko sięgali po produkty tj. słodkie i słone przekąski, napoje alkoholowe i energetyzujące czy żywność typu fast food. Sposób żywienia wegan charakteryzował się częstszym niż innych wegetarian spożyciem owoców, warzyw, roślin strączkowych, tłuszczy roślinnych oraz roślinnych zamienników mięsa i nabiału. Pesco- i laktoowowegetarianie, oprócz produktów roślinnych, planowali w swoich racjach pokarmowych wybrane produkty pochodzenia zwierzęcego, umiejętnie urozmaicając dietę. Ponad 80% wszystkich wegetarian chętnie sięgało po suplementy diety, w tym głównie witaminę D i B12.
Wnioski. Bez względu na rodzaj diety wegetariańskiej, osoby je stosujące są świadome tego, jak bilansować takie diety i jakie składniki suplementować, mimo, że zdecydowana większość z nich nie konsultuje swojego sposobu żywienia ze specjalistą.